Zasadniczą częścią telefonu jest słuchawka. Składa się ona z mikrofonu położonego w dolnej części, oraz głośnika umiejscowionego w górnej. Mikrofon działa w ten sposób, że pod wpływem padającej fali dźwiękowej drga membrana, która z kolei powoduje zmiany oporu granulek węgla, które się w nim znajdują. Przez cały czas przez mikrofon przepływ prąd elektryczny. W momencie kiedy wybieramy jakiś numer na telefonie, łączymy się z innym aparatem telefonicznym znajdującym się w danej sieci telefonicznej. Sygnał dźwiękowy, jaki dochodzi do mikrofonu w słuchawce zostaje zamieniony na zmienny sygnał elektryczny, który jest przekazywany poprzez metalowe przewody, zwane także liniami telefonicznymi. Współcześnie sygnał ten może zostać zamieniony na sygnał świetlny i przekazywany poprzez światłowody, lub na sygnał radiowy, jak ma to miejsce w przypadku sieci telefonii komórkowych.